giovedì 9 aprile 2015

Frasi dal dialetto parmigiano - in dialetto carpigiano - Carpi



Dal dialetto parmigiano  - Traduzione di carpigiano di Graziano Malagoli

Paragoni impossibili di Bruno Lanfranchi
1.    L éera ’n òmm taant mèegher, mò taant mèegher che s al s mitiiva un pigiàama a riighi a se vdiiva ’na riiga sóol. – Era un uomo tanto magro, ma tanto magro che se si metteva un pigiam a righe si vedeva una riga solo.
2.    L éera ’n òmm taant éelt, mò taant éelt che pèr mèttres al capèel biṡgniiva ch al s chinìss. – Era un uomo tanto alto, ma tanto alto che per mettersi il cappello doveva chinarsi.
3.    L éera l òmm più éelt dal mònnd, taant éelt che quàand al s chinèeva al duviiva fèer èl a ripréeṡi pèr abituèer al còorp ai cambiamèint èd temperatura. – Era l’uomo più alto del mondo, tanto che quando si chinava doveva farlo a più riprese per abituare il corpo ai cambiamenti di temperatura.
4.    L éera taant gròos e taant éelt che quàand l è andèe ind i suldèe, invéece dla diviiṡa i gh àan dvuu dèer ’na moltiplica. – Era tanto grosso e tanto alto che quando è andato militare, invece della divisa gli hanno dovuto dare una moltiplica.
5.    L éera ’n òmm taant graas, mò taant graas che pèer ptunèeres al giachètt biṡgniiva ch al fiss un paas indrée. – Era un uomo tanto grasso, ma tanto grasso che per abbottonarsi il giubbetto doveva fare un passo indietro.
6.    L’éera ’na dònna tant graasa, mò taant graasa che quàand l’incruṡèeva i braas la pariiva in pèelch. – Era una donna tanto grassa, ma tanto grassa che quando incrociava le braccia sembrava in un palco. 
7.    L éera ’n òmm taant sóord, mò taant sóord ch al  ne sintiiva gnaan s al s ciamèeva da pèr lò. – Era un uomo tanto sordo, ma tanto sordo che non sentiva nemmeno se si chiamava da solo.
8.    L éera ’n òmm taant cichìin, mò taant cichìin che pèr a n pèerdres al se tgniiva pèr maan. – Era un uomo tanto piccolino, ma tanto piccolino che per non perdersi si teneva per mano. 
9.    L éera ’n òmm taant cicìhin, mò taant cichìin che s al mitiiva i ucée al pariiva in biciclètta. – Era un uomo tanto piccolo, ma tanto piccolo che se si metteva gli occhiali sembrava in bicicletta.
10.                      Al gh iiva al gaambi taant cuurti, mò taant cuurti che al só sèert ind al brèeghi, al pòost dal cavàal, al gh à miss ’n èeṡen. – Aveva le gambe così corte, ma così corte che il suo sarto nei pantaloni, al posto del cavallo, ci ha messo un asino.
11.                      L éera ’n òmm taant déebol e taant deperìi, che da la paùura èd caschèer al al purtèeva sèmmper l arlóoi scaaregh. – Era un uomo tanto debole e tanto deperito che dalla paura di cadere portava sempre l’orologio scarico.
12.                      L éera taant déebol e deperìi che quàand al vliiva fèer girètt al s fèeva inamidèer. – Era tanto debole e deperito che quando voleva fare un giretto si faceva inamidare.
13.                      L éera imberièegh mèers; l éera taant piin èd vèin ch a iòmm dvuu mèttr èl in frèssch pèr evitèer che pèr la presiòun a gh saltìss vìa la tèesta damàand un suvver. - Era ubriaco fradicio; era tanto pieno di vino che abbiamo dovuto metterlo in fresco per evitare che per la pressione gli saltasse via la testa come un tappo.
14.                      Al gh ivva la tèesta taant gròosa, mò taant gròosa che òogni taant, pèr arpunsèeres èl gaambi, l andèeva a la tuurca. – Aveva la testa tanto grossa, ma tanto grossa che ogni tanto, per riposarsi le gambe, andava alla turca (gabinetto).
15.                      L éera taant timmid e impresionaabil ch a gh gniiva mèel sóol a vèdder un binaari mòort. – Era tanto timido e impressionabile che gli veniva male solo a vedere un binario morto.
16.                      L’éera ‘na caambra taant frèdda che aanch la dintéera ch l’éera ind al casètt dal cantaràn la batiiva i dèint. – Era una camera tanto fredda che anche la dentiera che era nel cassetto del comò batteva i denti.
17.                      L’éera ’na dònna ch la ciacarèeva taant in fuuga che al paròoli i gh gniiven fóora incavalchèedi. – Era una donna che parlava talmente in fretta che le parole le uscivano accavallate.
18.                      L’éera ’na ciacaròuna, unna ch la gh iiva sèmmper la bòcca avèerta, mò taant avèerta che quàand l’è andèeda al mèer l’à ciapèe un cóolp èd sóol in dèl tunsilli. – Era un chiacchieron, una che aveva sempre la bocca aperta, ma tanto aperta che quando è andata al mare ha preso un colpo di sole nelle tonsille.
19.                      L éera un cagnulèin taant piculèin, mò taant piculèin che òogni vòolta ch al fèeva bàu!...bàu… pr al spustamèint d aaria al se spustèeva indrée cóome un gaamber.
20.                      L éera taant tirèe, mò taant tirèe che s te gh dmandèev l’óora al te dgiiva déeṡ minùut èd méeno. – Era tanto tirato (spilorcio), ma tanto tirato che se gli chiedevi l’orario ti diceva dieci minuti di meno.
21.                      Al gh iiva ’na tèesta èd cavìi taant fiss e ingarbuièe che quàand al pèeten al la vdiiva al sarèeva la bòcca. – Aveva una testa di capelli tanto fitti e aggrovigliati che quando il pettine la vedeva chiudeva la bocca.
22.                      L éera taant spòorch, taant piin èd ruṡṡna che quàand l è andèe dèintr ind al baagn, al savòun, puvrètt, al s è fat al sèggn dla cróoṡ. – Era tanto sporco, tanto pieno di cricca che quando è andato nel bagno, il sapone, poverino, si è fatto il segno della croce.
23.                      Al gh iiva un fièe taant catìiv, mò taant catìiv ch a n s reṡistiiva gnaanch a parlèer èggh pèr teléefon. – Aveva un fiato così cattivo, ma così cattivo che non si resisteva neppure a parlargli al telefono.
24.                      L éera taant góob che quàand l à miss la fotografìa ind la chèerta d’identitèe a n gh l à più cavèeda èd sarèer la. – Era tanto gobbo che quando ha messo la foto nella carta d’identità non è più riuscito a chiuderla.
25.                      L’éera ’na dònna acsè fèelsa ch la n dgiiva la veritèe gnaan al só dutóor. – Era una donna così falsa che non diceva la verità nemmeno al suo medico.
26.                      Al gh iiva dóo urècci acsè graandi che s al s vultèeva in fuuga al s dèeva dóo s-ciàafi da pèr lò. – Aveva due orecchie così grandi che se si voltava in fretta si dava due schiaffi da solo.
27.                      L éera nasùu taant straach, taant fiàach, taant mòol che quàand l à decìiṡ èd mètter su ca l à spuṡèe ’na ragaasa in stèet. – Era nato tanto spossato, tanto fiacco, tanto flaccido che, quando ha deciso di metter su famiglia, ha sposato una ragazza incinta.
28.                      L’éera ’na dònna taant catiiva, mò taant catiiva che quàand l’è mòorta sò marì in simma a la butéega al gh à scritt  “Chiuso per gioia di famiglia”. – Era una donna tanto cattiva, ma tanto cattiva che quando è morta suo marito sulla bottega ha scritto “ Chiuso per gioia di famiglia”.
29.                      L’éera ’na dònna taant brutta, mò taant brutta che sò marì l à miss al sò ritràat ind al granèer pèr ṡmarìir al panaraasi. – Era una donna così brutta, ma così brutta che suo marito ha messo il suo ritratto nel granaio per allontanare gli scarafaggi.

Di Giuseppe Mezzadri: raccolte di detti parmigiani
1.    Te fèe bèin a lavèer èt pòoch, che la pèela la gh à da durre tutta la vitta!
2.    Un affittuario che non pagava l’affitto disse al proprietario dell’immobile che lo voleva sfrattare “piuttòost che dèer èm chmièe, a preferìss ch al m crèssa l afitt.
3.    Quàand a s impèera a viiver, l è già óora d murìir
4.    A n gh è gniinta èd più faacil che insgnèer a nudèer da stèer a riiva
5.    I iin stèe muróoṡ taant aan che al préet al li à spuṡèe diretamèint còl nòosi d argìint
6.    L éera taant difidèint ch a n s fiidèava gnaanch èd quèll ch al dgiiva lò
7.    Òogni taant biṡòggna diir la veritèe s te vóo ch i t crèdden quàand te còunt dal baali
8.    L éera un bòun ragàas perché a gh saìiva fadiiga fèer la catìiv
9.    Al dutóor più bòun ch a gh è l è quèll ch al t diiṡ te n gh èe gniint.
10.                      A t ringraasi al mè Sgnóor che t m èe castrèe sèinsa dulóor
11.                      Incóo la bèin ai sgnóor, edmàan la va mèel ai puvrètt
12.                      La tèesta la fa mèel quàand al stòmmegh al fa carnevèel
13.                      Chi maagna benedètt al chèega maledètt
14.                      Ch a t vèggna taant asidèint quàanti virgoli a s póol fèer cun un bastimèint èd matiiti
15.                      Aanch al bò dal rè al gh à sóol duu còoren
16.                      L è méi un caan ch al bàaia che un leòun ch al dòorem
17.                      L’aaqua pr i murr, al vèin pr i muradóor
18.                      L’aaqua la fa sudèer, al vèin al fa cantèer
19.                      A gh ii ragiòun a diir che la v-ciàaia l’è brutta: a v aaugur d a n rivèer èggh mìa!
20.                      A fa più chi vóol che chi póol
21.                      L è méi un aiùtt che sèint consilli
22.                      L è méi ròoba vaansa che crèppa paansa
23.                      Al paan al funrnèer e al mistéer a chi al sà fèer
24.                      Quàand la muiéera la fa al paan e la bughèeda la n va mìa tuchèeda
25.                      I prèet e i dutóor i n sèinten e i n in vèdden èd tutt i culóor