martedì 3 giugno 2014

modi di andare, di muoversi in dialetto carpigiano di Mauro D'Orazi

Prima stesura 24-01-2014                                      v06 del 28-01-2014




Raccolta di frasi
del dialetto carpigiano
sui modi di andare,
di muoversi, ecc …





di Graziano Malagoli & Mauro D’Orazi


Norme di trascrizione del dialetto

Le norme di trascrizione adottate dal
“Dizionario del dialetto carpigiano - 2011”
di Anna Maria Ori e Graziano Malagoli

Tabella per facilitare la lettura

a      a come in italiano                           vacca
aa    pronuncia allungata                         laat, scaat, caana

è e aperta (come in dieci)                        martedè, sèccia, scarèssa, panètt, panèin
èe    e aperta e prolungata                      andèer, regolèeda, martlèeda, taièe
é      e chiusa (come in regno)                 méi, mé
ée    e chiusa e prolungata                      véeder, créedit, pée

i i come in italiano                                  bissa, dì
ii      i prolungata                                   viiv, vriir, scalmiires, dii

ò      o aperta (come in buono)                pòss, bòll, brònnṡa, pistòun, dimònndi
òo    o aperta e prolungata                      scartòos, scatlòot, malòoch, tròop
ó      o chiusa (come in noce)                   tó, só, indó
óo    o chiusa e prolungata                      vóolpa, casadóor, móoi, óov, ṡóogh
u      u come in italiano                           parucca, bussla, dubbi, currer, fiùmm
uu    u prolungata                                  bvuuda, vluu, tgnuu, autuun, duu

c’      c dolce (come in ciao)                     vèec’ , òoc’
cc’    c dolce e intensa (come in faccia)      cucc’, scarnìcc’, cutècc’, palpùcc’
ch    c dura (come in chiodo)                   ṡbòcch, spaach, stècch
g’     g dolce (come in gelo)                     curàag’, alòog’, coléeg’
gg’   g dolce e intensa (come in oggi)       puntègg’, gurghègg’
gh    g dura (come in ghiro)                    ṡbrèegh, siigh

s      s sorda (come in suono)                  sèmmper, sóol, siira
ṡ      s sonora (come in rosa)                   atéeṡ, traṡandèe, ṡliṡìi

s-c    s sorda seguita da c dolce                s-ciafòun, s-ciòop, s-ciùmma, s-ciòoch



Andèer
1.            èd ṡgalèmmber
2.                            èd dardòun
3.            èd traìina
4.            a saltòun
5.            a gaat
6.            in gatòun
7.            a brèeṡa
8.            a s-ciuptèeda
9.            a cuul alvèe
10.                      a tèesta baasa
11.                      a cuul dritt
12.                      a pée
13.                      a naader
14.                      cun al cavàal èd San Fransèssch
15.                      vìa schiss
16.                      a la mutta
17.                      vìa schèers
18.                      a dóo aaqui
19.                      a trée aaqui
20.                      a schèggia
21.                      cóome ’na scurèṡṡa
22.                      a tóor la ind al cuul
23.                      a trii cilinnder
24.                      cun la còvva tramèeṡ al gaambi
25.                      a tutta raanda
26.                      a mèeṡa raanda
27.                      doòober dòober
28.                      via baas, a schiiva saas
29.                      cóome un cagnìin strupasèe
30.                      da mèel
31.                      ṡò d birrla
32.                      a schiiva déebit
33.                      a puunt e virgola
34.                      cun i pée dóols
35.                      cóome un gaamber
36.                      duu paas avaanti e trii indrée
37.                      damàand un fulètt
38.                      vìa èd travèers
39.                      a cuul indrée
40.                      a cuul a su
41.                      cóome un seltamertèin
42.                      cóome un gaamber
43.                      in scapèin
44.                      de schèelsa
45.                      a pée nuud
46.                      vìa imbruṡièe
47.                      a cuul baas
48.                      vìa petnèe
49.                      vìa raṡotèera
50.                      da caan
51.                      da béestia
52.                      a badalùcch
53.                      a òoc’
54.                      a òoc’ sarèe
55.                      a memòoria
56.                      a cuul
57.                      a ramènngh
58.                      a caghèer
59.                      a dèer vìa i pée
60.                      a dèer vìa l òorghen
61.                      al dièevel
62.                      a fèer dal bèin a ’n èeter
63.                      a l infèeren
64.                      in paradìiṡ
65.                      a fèer dèl pippi
66.                      a fèer dèl pugnètti ai grill
67.                      a radètt
68.                      a la limòoṡna
69.                      a ca d Dio
70.                      cóome ’na spìa
71.                      cóome ’na saètta
72.                      cóome un fuulmin
73.                      a raaṡ
74.                      cóome un missil
75.                      cóome un tréeno
76.                      cóome ’n asidèint
77.                      cóome un caancher
78.                      cóome uun ch al s è caghèe adòos
79.                      sòtt aaqua
80.                      sòtta un cavàal biàanch
81.                      sòtta padròun
82.                      a unngia
83.                      o stèer
84.                      èd fuuga
85.                      a finìir mèel
86.                      sòtta procèes
87.                      a baala
88.                      a canètta
89.                      còuntr ‘aaqua
90.                      vìa mèel
91.                      ṡò d siit
92.                      bèin
93.                      mèel
94.                      a ussta
95.                      a nèeṡ
96.                      a braas
97.                      sèinsa critéeri
98.                      ṡò a pée pèera
99.                      a spaani
100.                 a gaambi avèerti
101.                 ṡò d carèeda
102.                 su d giir
103.                 ṡò d morèel
104.                 su e ṡò pèr Cantaraana
105.                 in ciarèina
106.                 in fumm
107.                 a finìir in gniinta
108.                 in gòll
109.                 adrée
110.                 a ùa
111.                 piàan
112.                 fòort
113.                 in fuuga
114.                 èd bòun paas
115.                 piàan cóome l’òora
116.                 èd cuursa
117.                 èd paas
118.                 èd tròot
119.                 èd galòop
120.                 in malóora
121.                 in mill pèes
122.                 in puunta d pée
123.                 ṡò a pée pèera
124.                 ṡò da travèers
125.                 a raap
126.                 piàan damàand ’na luméega
127.                 d sóovra
128.                 d sòtta
129.                 d arèint
130.                 d inviddia
131.                 in caap al mònnd
132.                 ind i frèe
133.                 a finìir a chèerti quarantòot
134.                 damàand un ṡbirr
135.                 cóome in simma a di véeder
136.                 cóome in simma a di óov
137.                 cóome in simma a dèl gucci
138.                 cóome in simma a un stramàas
139.                 cóome in simma a di spèin
140.                 deschèelsa
141.                 in là dimònndi
142.                 muur a muur
143.                 dritt cóome un fuuṡ
144.                 cóome ’na bènndla
145.                 a còo pée
146.                 a la militèer
147.                 cóome ‘n imberiagòos
148.                 èd vulèeda
149.                 ai mill a l’óora
150.                 a sfrummbla
151.                 a tutt gaaṡ
152.                 a manètta
153.                 a brèeṡa
154.                 a s-ciuptèeda
155.                 cóome un furètt
156.                 vìa d mèint
157.                 cóome un pumpéer
158.                 cóome un gaat èd piòmmb
159.                 a ròogit
160.                 in céel
161.                 a mucc’
162.                 a cicchi
163.                 a la fóoia
164.                 cum a s póol
165.                 acsè acsè
166.                 tutt i bèin dal mònnd
167.                 che méi a n s prèvv
168.                 che péeṡ d acsè a s móor
169.                 da galiòot a marinèer
170.                  
e  aanch
171.                 al piiga
172.                 al mèerca, al mèerca mèel
173.                 al puunta cla bòuna e s al tiira cla buuga
174.                 al va ch a pèer ch al vóola
175.                 al va ch a pèer ch al vèggna
176.                 al va vìa ch al s-ciffla
177.                 al va vìa ch al n tòcca mìa pèr tèera
178.                 al va ch al pèer paghèe
179.                 mò va in Sèccia!
180.                 va a fèer èt tuṡèer
181.                 va a fèer èt benedìir
182.                 va a mèssa
183.                 mò va bèin a putaani!
184.                 va a liss!
185.                 mò va in caṡèin!
186.                 mò va a raani
187.                 mò va a spasèer dal fóoi
188.                 mò va a pistèer l’aaqua ai tòoch!
189.                 l è andèe in Cocòonia
190.                 a pèer ch al giira in simma a dèl brèeṡi
191.                 al va ch a pèer ch al miss-cia al chèerti
192.                 al mèina al cuul
193.                 al scuàasa la còvva
194.                 al pèer un gagà
195.                 al giira cóom  s al fuss al baròun Franchètti
196.                 a pèer ch al faaga la róoda
197.                 al mètt i pée a déeṡ e déeṡ
198.                 a pèer ch al gh aabia agl’unngi incarnèedi
199.                 tricch, tricch, trii dii d gaamba e cuul subìtt
200.                 al pèer un sputnich
201.                 al va ch al pèer impalèe

202.